Begeleiden bij diagnose en/of kenmerken van ASS en AD(H)D

Autisme (ASS) en AD(H)D zijn beiden ontwikkelingstoornissen en hebben veel overeenkomsten. Wel
is het zo, hoewel de symptomen op elkaar lijken de oorzaak anders is.

Alleen een gz- psycholoog of psychiater kan bepalen of je kind (een vorm van) Autisme of ADHD
heeft en een diagnose stellen.

Voor een uitgebreide en aanvullende informatie verwijs ik graag door naar de naar de kennissites
van de desbetreffende onderwerpen ASS en ADHD

Hieronder staat in het kort over Autisme een ADHD het volgende beschreven:

• Wat het is?
• Welke vormen zijn er?
• De kenmerken
• Links naar de kennissites

Autisme

Wat is Autisme?

Als je autisme hebt dan betekent dit dat je hersenen anders functioneren. Alles wat kinderen
met autisme zien, horen, ruiken etc. wordt op en andere manier waargenomen. Hierdoor
worden de gedachten, het gevoel en het gedrag van het kind beïnvloed. De informatie wordt
anders verwerkt en opgeslagen. Ze nemen de wereld in losse deeltjes waar. Een serie foto’s
in plaats van een film. Hierdoor kost het veel moeite om te begrijpen wat er gebeurt of
bedoeld wordt. In deze onoverzichtelijke wereld zoeken ze structuur en veiligheid. Daardoor
gedragen kinderen met autisme zich regelmatig anders en worden ze vaak niet begrepen.
Moeilijkheden in het communiceren met anderen en het uiten van gevoelens kunnen leiden
tot misverstanden en tot gevoelens van frustratie en onbegrip. Autisme is een onzichtbare
handicap, maar het heeft grote invloed op iemands leven, het raakt alle levensterreinen.

Welke vormen van Autisme zijn er?
Tegenwoordig wordt de term autisme gebruikt voor het hele autismespectrum. De autismespectrum stoornissen waren onderverdeeld in verschillende diagnoses. Maar vanaf 2013 is deze onderverdeling verdwenen en worden nu nog maar door één aandoening, namelijk ASS -autisme spectrumstoornis aangeduid.

Met autisme of ASS worden de volgende verschillende diagnoses bedoeld:

• Klassiek autisme of kernautisme
  Deze diagnose krijg je als je veel kenmerken van autisme hebt, en die kenmerken voor het
  derde levensjaar al zichtbaar waren.
• Syndroom of Stoornis van Asperger
  Kenmerkend voor deze diagnose is dat je goed kunt praten en leren, maar wel moeite hebt
  om taal te begrijpen en te snappen wat andere mensen denken en voelen. Kinderen met
  Asperger hebben vaak de neiging om veel te praten, en hebben vaak meer fantasie en een
  grotere behoefte aan vriendschappen dan kinderen met klassiek autisme
• PDD-NOS = Pervasive Developmental Disorder not Otherwise Specified
  Dit betekent in het Nederlands : Pervasive Ontwikkelingsstoornis niet anders omschreven.
  Deze diagnose krijg je als je niet alle kenmerken van autisme hebt, maar wel een aantal.
• McDD
  Bij een diagnose McDD -Multiple complex Development Disorder- heb je kenmerken van
  autisme, en ben je daarnaast erg angstig of heel snel boos.

-> Meer informatie over de oorzaken van ASS en op welke wijze de informatie verwerking anders verloopt: www.autisme.nl

Kenmerken van autisme

Autisme uit zich bij ieder kind weer anders. Sommige kinderen met autisme zijn vooral in zichzelf
gekeerd en zoeken weinig contact met anderen. Andere kinderen zoek juist heel actief contact, maar
zij doen dit vaak op een manier die bij anderen “vreemd”overkomt.
Misschien herken je een aantal van deze veel voorkomende kenmerken bij je kind:

• Moeite met veranderingen
• Moeite met contact maken
• Weinig gevoel voor wat anderen van hem of haar verwachten in een bepaalde situatie
• Liefst bezig met één bepaald onderwerp of een hobby
• Angstig in onbekende situaties en gezelschappen
• Weinig begrip voor emoties van anderen
• Graag alles steeds op dezelfde manier willen doen (vasthouden aan routines)
• Geen inzicht in de non-verbale communicatie

Er zijn ook sterke kanten van kinderen met autisme o.a. :
Oog voor detail en een goed geheugen

• Eerlijkheid en betrouwbaar
• Veel kennis over een bepaald onderwerp
• Goed gestructureerd werk en het naleven van regels
• Thuis in de digitale wereld
• Doorzettingsvermogen en perfectionisme
• Fantasierijke en kunstzinnig

-> Meer informatie over de kenmerken per diagnose: www.autisme.nl 

Meer informatie over ASS is te vinden via de links naar de volgende kennissites :
www.autisme.nl ;
www.landelijknetwerkautisme.nl ;
www.balansdigitaal.nl ;
www.brainwiki.nl ;

(bronvermelding: Nederlandse Vereniging voor Autisme)

ADHD

Wat is ADHD?

De afkorting ADHD staat voor Attention Deficit/Hyperactivity Disorder.

In het Nederlands; Aandachtstekort stoornis met hyperactiviteit.
Kinderen met ADHD hebben vaker en sterker dan de meeste andere kinderen problemen
met:

• Aandacht en concentratie:
  Zij vinden het moeilijk om hun aandacht blijvend op een taak te richten en zich niet door
  allerlei prikkels uit de omgeving te laten afleiden.
• Hyperactiviteit:
  Ze zijn, vooral op jongere leeftijd, voortdurend in beweging. Ze zijn vaak snel opgewonden en
  gefrustreerd. Vaak voelen zij een grote onrust van binnen. Stil zitten en rustig zijn kost
  ongewoon veel energie.
• Impulsiviteit:
  Ze doen voordat ze denken. Ze houden zich niet (ook niet onbewust) bezig met de gevolgen
  van hun gedrag; de “remfunctie” ontbreekt.
• Regelfuncties:
  Ze vinden het moeilijk te plannen, en om hun emoties, motivatie en alertheid te reguleren en
  eerder ervaringen te laten meespelen bij beslissingen en verwachtingen over de toekomst.
  Ze reageren daardoor ook anders op beloning en straf.

Wat is ADD?

Bij kinderen die niet Hyperactief zijn wordt vaak gesproken van ADD. De officiële diagnose
luidt echter ADHD type 1. ADD is onder te verdelen in twee soorten aandachtsproblemen.
Aan de ene kant het type dat is ontstaan uit het gecombineerde type: vroeger was er wel
hyperactiviteit maar alleen de aandachtsproblemen zijn overgebleven. Aan de andere kant
het type ADD met de langzame informatieverwerking met bijvoorbeeld dagdromen, geringe
motorische activiteit en het snel in de war zijn. Dit laatste type zou ook andere
behandelvormen eisen: minder effect van medicatie, meer voordeel van cognitieve therapie
of sociale vaardigheidstraining.

-> Meer informatie over de oorzaken van AD(H)D en problemen met executieve functies :
www.steunpuntadhd.nl 

Welke vormen van ADHD zijn er?

Tussen kinderen met ADHD bestaan net zoveel verschillen als tussen “gewone” kinderen.
Kinderen met ADHD verschillen ook in mate van ADHD gedrag, ze zijn dus niet altijd en ook
niet allemaal even druk, impulsief of ongeconcentreerd. Bij kinderen met ADD is vooral de
Hyperactiviteit minder zichtbaar.
Er worden drie types ADHD onderscheiden:

• Type 1: het overwegend niet-oplettende type
• Type2: het hyperactieve type
• Type 3: het gemengde type

Kenmerken van ADHD

Jonge kinderen met ADHD vallen vooral op omdat zij:

• Moeilijk stil kunnen blijven zitten
• Snel zijn afgeleid
• Moeilijk op hun beurt kunnen wachten
• Van de ene activiteit naar de andere hollen
• Niet rustig kunnen spelen
• Overdreven veel praten
• Andere in de rede vallen
• Niet luisteren wat andere zeggen
• Zich vaak in gevaarlijke situaties storten
• Moeilijk instructies kunnen volgen
• Anders reageren op straf en beloning
• Veel kwijtraken of vaak iets verliezen
• Moeilijk blijvend de aandacht kunnen richten
• Zichzelf moeilijk onder controle kunnen houden

Kenmerken van ADD

• Kinderen met ADD vallen op omdat zij:
• Dromerig zijn
• Passief lijken
• Teruggetrokken zijn
• Ongeorganiseerd en vergeetachtig zijn
• Niet lijken te luisteren
• Vaak dingen kwijt zijn
• Gemakkelijk afgeleid worden
• Moeite hebben met het sociale gebeuren in de klas

Veel van deze bovenstaande kenmerken komen bij alle kinderen in meer of mindere mate voor. Bij
kinderen met AD(H)D gaat het om een aantal kenmerken die in ernstig mate voorkomen en de
ontwikkeling van het kind belemmeren.

Er zijn ook sterke kanten van kinderen met AD(H)D o.a. :

• Het zijn vaak heel enthousiaste kinderen
• Vaak dol op sport en beweging
• Spontaan en open
• Gevoel voor humor
• Ze zijn vaak heel zorgzaam
• Ze zijn ondernemend
• Sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel
• Zijn vaak kinderen met veel fantasie

Meer informatie over ADHD is te vinden via de links naar de volgende kennissites :

www.steunpuntadhd.nl ;
www.balansdigitaal.nl ;
www.impulsdigitaal.nl ;
www.brainwiki.nl ;

(bronvermelding: Landelijke Oudervereniging Balans)

ASS AD(H)D en Communicatie

Voor veel kinderen en (jong) volwassenen met autisme, al dan niet gecombineerd met ADHD, lijkt de wereld waarin ze leven een bepaalde mate vanzelfsprekendheid te missen. Ze lijken wel in “de verkeerde wereld beland te zijn”.

Ze hebben moeite om de wereld te begrijpen. In de meeste gevallen geldt dit voor het sociale contact, dat natuurlijkheid mist.

• Het intuïtief aanvoelen van het contact en van
• De bedoelingen van een ander en
• Het automatisch op een adequate wijze contact leggen en onderhouden.

Miscommunicatie

Omdat kinderen en (jong) volwassenen met autisme op een andere manier situaties waarnemen en informatie verwerken ontstaan er nogal eens communicatie “storingen”. Deze misverstanden in de communicatie zijn niet alleen een probleem/uitdaging voor deze personen?, maar ook voor zijn of haar omgeving. De vragen “Waarop is dit gedrag een antwoord?” en “Wat is de boodschap”? spelen dan een belangrijke rol.

Logisch Communiceren

Duidelijk, maar vooral logisch communiceren is voor kinderen en( jong)volwassenen een onmisbaar instrument om de wereld om hen heen te kunnen begrijpen. Let wel, het is een praktisch hulpmiddel, want communicatie lost niet alle problemen op.

NLP ASS, ADHD en communicatie

Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) is een methode (een verzameling van kennis, technieken en vaardigheden) om menselijk gedrag en de communicatie met jezelf en anderen te beïnvloed.

Neuro Linguïstisch Programmeren is enerzijds een methode waarmee het mogelijk is om inzicht te krijgen in hoe iemand de werkelijkheid waarneemt, hoe iemand betekenis geeft aan wat hij meent waar te nemen en waar dit vandaan komt. Anderzijds biedt NLP mogelijkheden om op een andere wijze te leren waarnemen, de betekenis van wat je waarneemt te beïnvloeden en om patronen te veranderen.

NLP is dus een methode die leidt tot inzicht en verandering met meer:

• persoonlijke effectiviteit,
• flexibele communicatie, en
• veranderingen in denken en doen.

NLP gaat over hoe mensen denken, voelen en doen. Het draait om hoe mensen zichzelf kunnen veranderen, zodat ze zich prettiger voelen. Over hoe je meer jezelf kunt zijn. Omdat NLP dit doet vanuit vrijheid en met respect voor ieder levend wezen, krijgen mensen die de NLP methode gebruiken de gelegenheid zich vanuit hun eigen identiteit te ontwikkelen.

Ikbenzo begeleidt en ondersteund kinderen en (jong) volwassenen met behulp van communicatietechnieken en inzichten uit NLP.

Ouderbegeleiding, NLP en communicatie

Ouders die de taal van het kind willen spreken maar vooral dit willen gaan begrijpen hebben inzicht nodig in de communicatie vanuit de denkstijl van kinderen met autisme en /of ADHD. Belangrijk is dat je meer te weten komt over het onderwerp autisme en/of ADHD. Dit stelt je (als ouder of verzorger) in staat om je aan te passen aan de autistische denkwereld en de denkwereld van kinderen met ADHD.

Kinderen met ASS voelen spanning in de communicatie heel goed aan. Ze hebben behoefte aan communicatie met zo min mogelijk spanning, omdat ze hier makkelijker en beter op reageren. Een deel van de spanning rondom communicatie kun je wegnemen. Je kunt dit op verschillende manieren doen.

Ikbenzo begeleidt en ondersteunt de ouders en het kind met behulp van communicatietechnieken en inzichten uit NLP:

• Je leert effectiever te communiceren. Je kunt je namelijk beter inleven in en afstemmen op jouw kind.
• Je maakt beter contact. Hierdoor ontstaat wederzijds vertrouwen.
• Het geeft je meer inzicht in het gedrag van jouw kind.
• Kortom, hoe effectiever de communicatie, hoe groter de kans dat jullie doelen bereikt worden.

Wederkerig contact

Wederkerig contact houdt in dat of je het idee hebt dat er over-en-weer-contact is, dat je sámen met jouw kind bezig bent. Het ontbreken van wederkerigheid in contact maakt dat de communicatie en omgang met kinderen met ASS moeizaam kan verlopen.

Met NLP leer je, zonder het gevoel van wederkerigheid toch te merken, dat er wel degelijk betrokkenheid en relatie is met degene met autisme.

Door op lichaamstaal, stemklank en ademhaling te letten kun je veel aan een ander aflezen. Zo kun je aanwijzingen vinden of je een stapje verder of juist een stapje terug moet doen.

Voorbeeld : Door overprikkeling wordt helder nadenken voor kinderen met ASS bemoeilijkt. Praten zorgt voor nog meer prikkels, die het overbelaste informatieverwerkingssysteem niet meer kan verwerken. Als gevolg hiervan nemen de emoties nemen de overhand en kleuren de gedachten in.

Wanneer je als ouder weet wanneer je kind overprikkeld is, kun je hier adequaat op reageren. Met behulp van NLP kun je je ervaring met je kind evalueren en in perspectief plaatsen. Dit helpt om te ontdekken wat je kind nodig heeft en in welke vorm hij of zij het kan begrijpen.

NLP leert je ook om je aan ‘dat wat je kind nodig heeft’ aan te passen, zonder dat je het gevoel hebt er zelf bij in te schieten.

NLP technieken om de communicatie met je kind te versterken zijn onderdeel van het Ikbenzo traject.